Yükseköğretim Kurulunca "Tarım ve Havza Bazlı Kalkınma" alanında pilot üniversite seçilen Bingöl Üniversitesi tarafından, Bingöl'ün zengin bitki örtüsünün kayıt altına alınması amacıyla yaklaşık 12 yıldır sürdürülen çalışmalar başarıyla sonuçlandı. 

Fen Edebiyat Fakültesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Başkanı Prof. Dr. Lütfi Behçet'in yürütücülüğünde gerçekleştirilen çalışmalar sonucunda,  bir kısmı “Çapakçur Vadisi'nin Florası (Bingöl)” adlı PİKOM projesi kapsamında tespit edilen 27 bin bitki  "BIN" koduyla uluslararası tescil kazanan Bingöl Üniversitesi Herbaryumu'nda yerli ve yabancı araştırmacıların hizmetine sunuldu. 

Yıllardır bu alanda araştırma yapan 61 yaşındaki Prof. Dr. Behçet, bölümdeki akademisyenlerle farklı mevsimlerde kentteki bitki türlerini belirlemek için çalışma yürüttüklerini belirterek, "Yaklaşık 12 yıl boyunca kentte ve bölgedeki illerden yaklaşık 27 bin bitki, fakültenin Herbaryum Hazırlık Odası'nda muhafaza altına alındı. Odada, akademisyenlerce bitkiler özelliklerini kaybetmeden kurutuldu, karton üzerinde tespitini yaptıktan sonra presleme yöntemiyle muhafaza altına alındı. Bitkilerin, oluşturulan dosyada kimliklendirmesi yapıldı, ismi ve özellikleri yazıldı. Akademisyenler, bu şekilde teşhisini ve kaydını yaptığı 12 bin bitkiyi Bingöl Üniversitesi Herbaryumu'na yerleştirdi" açıklamalarında bulundu.

 "PİKOM Projesi kapsamında 1650 Civarında Bitkinin Varlığı Belirlendi"

Bingöl'deki bitki türü çeşitliliğine dikkat çekerek “Çapakçur Vadisi'nin Florası (Bingöl)” adlı PİKOM Projesi kapsamında 1650 civarında bitkinin varlığını belirlediklerini söyleyen Prof. Dr. Behçet,   " Şayet  il sınırları içindeki bütün arazi teferruatlı araştırılırsa Bingöl'de Bazı Avrupa ülkelerinin  toplam takson sayısına yakın  bitki tür çeşitliği bulunabileceğini yaptığımız çalışmalar göstermektedir. Zira sadece Bingöl’ün  Çapakçur vadisinde Bingöl Üniversitesi’nin  desteği ile gerçekştirdiğimiz PİKOM projesi kapsamında 1650 civarında bitkinin varlığını belirledik. Adaklı, Karlıova, Solhan ve Genç  ilçelerinin bazı kesimleri ile Bingöl il merkezine yakın sahalarda yaptığımız çalışmalarla bu sayı 2000’i çoktan geçmiştir. Bingöl  ile ilgili çalışmalarımız devam etmektedir.  Bu çalışmaların tamamlanması ile Bingöl bitki tür çeşitliliğinin 3500’e yaklaşacağını tahmin ediyoruz ki bu rakam bazı ülkelerin toplam bitki potansiyeli demektir.  Ayrıca yakın zamanda  ilk defa Bingöl'den  toplanıp yayımlanan ve şu an için  Dünyada sadece yayılışı Bingöl’den bilinen  12 bitki taksonu  tespit edildi. Yeni olabilecek bazı türlerle ilgili çalışmalarımız devam etmektedir" dedi.

Bingöl Üniversitesi Herbaryumu "BIN" Koduyla Tescil Edilerek Uluslararası Nitelik Kazandı

Uluslararası Herbaryum İndeksi'nde "BIN" koduyla tescil edilen Bingöl Üniversitesi Herbaryumu'nda ulusal ve uluslararası birçok proje yürütüldüğünü belirten  Prof. Dr. Lütfi Behçet, akademisyenlerin büyük emekleri sonucu kentte bulunan bitkilerin belgelenmesiyle oluşturulan Bingöl Üniversitesi Herbaryumu'nun 2022 yılı Ekim ayında Uluslararası Herbaryum İndeksi’ne kaydolup “BIN” kodu alınarak tescil edildiğini ve uluslararası nitelik kazandığını söyledi.

TÜBİTAK destekli projeyle hazırlanan Türkiye Bitkileri Veri Serisi (TÜBİVES) veri tabanında Bingöl'den sadece 167 bitkinin kayıtlı olduğunu gördüklerini dile getiren Behçet, kentte bu sayının üstünde bitki yayılışının olduğuna dikkat çekerek, şu anki tespitlerinin 2 bin olduğuna dikkati çekti. Kentte yeni bitki türleri de tespit ettiklerini dile getiren Behçet, şöyle konuştu:   

"Bunların bir kısmı da yayınlandı, bir kısmıyla ilgili de çalışmalarımız devam ediyor. Yunanistan gibi ülkenin toplam sayısı kadar bir bitki türü çeşitliği var Bingöl'de. Birçok ülke kadar neredeyse. Dünyada ilk defa Bingöl'de tanımlanan, bugüne kadar bilinmeyen 12 bitki taksonunu tespit ettik. Ayrıca dünyanın çeşitli yerlerinde var ama Türkiye'de bugüne kadar bilinmeyen bitkiler tespit ettik, elde ettiğimiz bitkinin 3 bin 500 olabileceğini tahmin ediyoruz."

 "Bingöl'de gittiğim her yerde gözüm arazide ve bitkilerde"

Farklı mevsimlerde saatlerce yürüyerek Bingöl'deki bitkileri kayıt altına aldıklarını belirten Behçet, şöyle konuştu:

"Bingöl'de gittiğim her yerde gözüm arazide ve bitkilerde. Çalışma yapılırken oranın mevsimine dikkat edilerek bitkilerin periyodik olarak taranması şarttır. Biz belli bir alanı tespit ediyoruz, sınırlarını çiziyoruz. Projemiz kapsamında Çapakçur Vadisi, Palu'ya kadar olan dağlık bölgeyi yaklaşık 200 kez mevsim mevsim 3 yıl boyunca taradık. Pek karşılaşılmadık bitkiler elde ettik. O havzada 1650 civarında bitki çeşitliliğini ortaya koyduk. Orayı yüzde 100 bütün bitkilerini ortaya koyduk mu? Ben bu kadar ciddi uğraşmama rağmen böyle bir iddiada bulunamıyorum."

Elazığ'ın ilçelerinden Arıcak'ta 2 ve Baskil'de 3 bitki taksonu tanımladıklarını kaydeden Behçet, Bingöl'de topladıkları bitkilerin soyadlarının büyük bir kısmının "Bingöl" diye baz alınarak teşkil edildiğini bildirdi.

Herbaryumların önemine dikkati çeken Behçet, "Herbaryumlar yeni türlerin eczacılık yönü çalışan bitkilerin saklandığı ve kontrol imkanın olduğu yerlerdir. Bingöl Herbaryumu'ndaki bitkiler sadece kente ait değil, uluslararası mahiyet kazandı. Dünya da bundan haberdar oldu ve biz bundan bilimsel olarak faydalanabiliriz. Bu bakımdan da önemli. Şu anda kayıt altına aldığımız bitki yaklaşık 12 bin, diğer elde ettiğimiz bitkileri de kayıt altına aldığımızda bu 30 bine çıkar." ifadelerini kullandı.

Haber: Anadolu Ajansı